Τι είναι η αστάθεια ή το εξάρθρημα ώμου;
Αστάθεια ή εξάρθρημα του ώμου ονομάζουμε την πάθηση όπου τα ανατομικά σταθεροποιητικά στοιχεία του ώμου (θύλακος, σύνδεσμοι, επιχείλιος χόνδρος, οστά) έχουν τραυματιστεί προκαλώντας αστάθεια κατά τη διάρκεια των ενεργητικών κινήσεων. Με ιατρικούς όρους είναι η έξοδος της βραχιόνιας κεφαλής από την αρθρική επιφάνεια της ωμογλήνης. Η παραπάνω συνθήκη συνήθως εμφανίζεται σε έδαφος τραυματισμού από κατά τη διάρκεια πτώσης ή εκτέλεσης αθλητικών ασκήσεων. Ο ασθενής όταν υποστεί εξάρθρημα αναφέρει έντονο πόνο στην περιοχή του ώμου, ενώ οι κινήσεις της άρθρωσης περίορίζονται σημαντικά.
Συνέπεια του εξαρθρήματος είναι ο τραυματισμός του επιχείλιου χόνδρου της ωμογλήνης (βλάβη Bankart), της βραχιόνιας κεφαλής (βλάβης Hill – Sachs), των συνδέσμων, του αρθρικού χόνδρου και σπανιότερα των αγγείων και νεύρων της περιοχής. Η αστάθεια του ώμου εμφανίζεται τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες, με μεγαλύτερη συχνότητα στο άρρεν φύλο λόγω εντονότερης σωματικής δραστηριότητας. Τέλος, η συχνότερη ηλικιακή ομάδα που τείνει να εμφανίζεται αστάθεια του ώμου είναι 20 έως 30 έτη.
Ποια είναι τα αίτια της αστάθειας ή του εξαρθρώματος ώμου;
Η αστάθεια ώμου μπορεί να προκληθεί από αρκετούς παράγοντες αλλά στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι αποτέλεσμα τραυματικής πτώσης πάνω στο σύστοιχο άκρο. Στο 90% των περιπτώσεων το τραυματικό εξάρθρημα είναι πρόσθιο και συνοδεύεται από σημαντικές βλάβες στα μαλακά μόρια της άρθρωσης που διαταράσσουν τη σταθερότητα της.
Τα πιο συχνά αίτια αστάθειας ή εξάρθρωση ώμου είναι:
Διάφοροι τραυματισμοί
Η περιοχή του ώμου είναι η πιο ασταθής άρθρωση με συνέπεια να είναι ευάλωτη σε τραυματισμούς κατά τη διάρκεια σύγκρουσης σε αθλητικές δραστηριότητες σε αθλήματα επαφής, σε τροχαία ατυχήματα ή σε πτώσεις από ύψος.
Χρόνια παθολογικά νοσήματα
Σε κάποιες περιπτώσεις παθολογικά νοσήματα όπως παθολογικά σύνδρομα με γενικευμένη χαλαρότητα των αρθρώσεων (π.χ.σύνδρομο Marfan), η χρόνια αρθρίτιδα, μυϊκές ασθένειες ή σύνδρομα υπερελαστικότητας αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης εξαρθρήματος του ώμου.
Γήρανση
Με την πάροδο της ηλικίας το ανθρώπινο σώμα εμφανίζει εκφύλιση. Κατά συνέπεια οι ανατομικές σταθεροποιητικές δομές του ώμου υφίστανται φυσιολογική εκφύλιση και η άρθρωση είναι περισσότερο επιρρεπής σε αστάθεια.
Ποια είναι τα πιο συνήθη συμπτώματα της αστάθειας ή εξαρθρώματος ώμου;
Το πιο συχνά συμπτώματα που παρατηρεί ο ασθενής όταν υποστεί εξάρθρημα είναι έντονος πόνος στην περιοχή, κριγμός, αδυναμία ανύψωσης του χεριού και εμφανής παραμόρφωση στην πάσχουσα περιοχή. Σε περιπτώσεις χρόνιας αστάθειας αναφέρεται ότι το άκρο δεν είναι σταθερό σε απλές καθημερινές δραστηριότητες γεγονός που προκαλεί δυσχέρεια κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Σε σημαντικό ποσοστό ασθενών παρατηρούνται καθ έξιν εξαρθρήματα, δηλαδή περισσότερα από τρία (3) σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Τι είναι το πρόσθιο και οπίσθιο εξάρθρημα ώμου;
Το εξάρθρημα ώμου χωρίζεται σε πρόσθιο και οπίσθιο ανάλογα με την κατεύθυνση μετατόπισης της βραχιόνιας κεφαλής σε σχέση με την ωμογλήνη. Πολύ συχνότερα παρατηρείται πρόσθιο εξάρθρημα (σε ποσοστό 90-95%), ενώ εκτός από το οπίσθιο σε ελάχιστες περιπτώσεις παρατηρείται και το κάθετο.
Πώς ορίζεται η κάθε κατηγορία;
Πρόσθιο εξάρθρημα του ώμου (Anterior Dislocation):
Στο πρόσθιο εξάρθρημα, η μετατόπιση της βραχιόνιας κεφαλής γίνεται σε πρόσθια κατεύθυνση σε σχέση με την ωμογλήνη. Ο πιο συνήθης μηχανισμός είναι πτώση με το άνω άκρο σε θέση απαγωγής και έξω στροφής. Αποτελεί στατιστικά το συντριπτικό ποσοστό εξαρθρημάτων ώμου και σε κάποιες περιπτώσεις πέρα από την κάκωση των συνδέσμων και του επιχείλιου χόνδρου μπορεί να συνοδεύεται από κάταγμα της ωμογλήνης ή των ογκωμάτων της βραχιόνιας κεφαλής, καθλως επίσης και από πίεση ή τραυματισμό αγγείων και νεύρων στην περιοχή της μασχάλης.
Οπίσθιο εξάρθρημα του ώμου (Posterior Dislocation):
Στο οπίσθιο εξάρθρημα, η η μετατόπιση της βραχιόνιας κεφαλής γίνεται σε οπίσθια κατεύθυνση σε σχέση με την ωμογλήνη συχνότερα λόγω πτω΄σης με το άνω άκρο σε προσαγωγή και έσω στροφή.. Είναι εξαιρετικά σπάνιο και για αυτό το λόγο απαιτείται λεπτομερής κλινική διερεύνηση γιατί εύκολα μπορεί να διαλάθει. Ο πιο συνήθης μηχανισμός αυτής της κάκωσης είναι οι επιληπτικές κρίσεις και η ηλεκτροπληξία.
Ποιες βλάβες - φθορές δημιουργούνται κατά την αστάθεια - εξάρθρημα ώμου;
Κατά την εξάρθρωση του ώμου ή σε περιπτώσεις χρόνιας υποτροπιάζουσας αστάθειας προκαλούνται βλάβες - φθορές στα ανατομικά σταθεροποιητικά στοιχεία του ώμου. Οι πιο συνηθισμένες βλάβες - φθορές είναι:
- Ρήξη του επιχείλιου χόνδρου της ωμογλήνης (βλάβη Bankart).
- Κάταγμα του περιφερικού άκρου της ωμογλήνης (κάταγμα Bankart).
- Εμπιεστικό κάταγμα της βραχιόνιας καφαλής (βλάβη Hill- Sachs).
- Βλάβες στο τενόντιο πέταλο του ώμου.
- Τραυματισμός νεύρων (συχνότερα του μασχαλιαίου νεύρου).
Πώς γίνεται η διάγνωση της αστάθειας ή του εξαρθρήματος ώμου;
Η ακριβής διάγνωση της αστάθειας του ώμου πραγματοποιείται από Ορθοπεδικό Χειρουργό εξειδικευμένο στην παθολογία του ώμου. Το αρχικό και πιο σημαντικό βήμα στη διερεύνηση της πάθησης είναι η λήψη λεπτομερούς ιστορικού και η ενδελεχής κλινική εξέταση του ασθενούς από τον γιατρό του. Στη συνέχεια ο ασθενής υποβάλλεται σε πλήρη απεικονιστικό έλεγχο με απλή ακτινογραφία και μαγνητική τομογραφία του ώμου.
Με το πέρας των παραπάνω εξετάσεων δίνεται η δυνατότητα να αναγνωριστούν οι βλάβες που έχουν προκληθεί στα μαλακά μόρια της άρθρωσης. Η διερεύνηση πρέπει να είναι εξατομικευμένη, καθώς το είδος και ο βαθμός κάκωσης των σταθεροποιητικών στοιχείων ποικίλει σε κάθε ασθενή, έτσι ώστε να καθοριστεί το ιδανικό θεραπευτικό πλάνο.
Γιατί η αντιμετώπιση του πρώτου επεισοδίου εξάρθρωσης του ώμου είναι απαραίτητη;
Η άμεση και σωστή αντιμετώπιση του πρώτου εξαρθρήματος ώμου είναι ουσιώδους σημασίας καθώς επηρρεάζει σε μεγάλο βαθμό την πιθανότητα εκδήλωσης υποτροπιάζουσας αστάθειας. Κατά συνέπεια, εάν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πρώτο επεισόδιο εξάρθρωσης του ώμου θα έχει ως αποτέλεσμα σε μεγάλο ποσοστό πόνο και δυσκολία χρήσης του άκρου σε καθημερινές δραστηριότητες. Επιπλέον οι ασθενείς νιώθουν ανασφάλεια και αποφεύγουν τις αθλητικές δραστηριότητες μιας και έχουν την αίσθηση ότι “ θα βγεί ο ώμος τους”.
Πως αντιμετωπίζεται είναι η αστάθεια ή το εξάρθρημα ώμου; Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία;
Η θεραπεία της αστάθεια ή εξάρθρωσης του ώμου διαφέρει ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς.
Κατά την εκδήλωση του πρώτου τραυματικού εξαρθήματος απαιτείται σωστή ακινητοποίηση του άνω άκρου σε κηδεμόνα , αντιφλεγμονώδης αγωγή και έναρξη πρωτοκόλλου φυσικοθεραπείας. Σε αντίθετες περιπτώσεις το ποσοστό υποτροπής ξεπερνά το 90% σε νέες ηλικίες (20-25 ετών).
Στις περιπτώσεις με γενικευμένη αστάθεια της άρθρωσης συστήνεται πρωτόκολλο φυσικοθεραπευτικής ενδυνάμωσης και επί εμμονής των συμπτωμάτων επιλέγεται η χειρουργική αποκατάσταση. Συγκεκριμένα:
Φυσιοθεραπείες
Στην οξεία φάση σε ασθενείς με τραυματικό εξάρθρημα συστήνεται έναρξη πρωτοκόλλου φυσικοθεραπείας για υποχώρηση του οιδήματος, βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης και προοδευτική αποκατάσταση των τραυματισμένων ανατομικών σταθεροποιητικών στοιχείων του ώμου.
Στις χρόνιες περιπτώσεις αστάθειας η συμβολή της φυσικοθεραπείας είναι περιορισμένη μιας και αποσκοπεί στην ενδυνάμωση των μυικών ομάδων της περιοχής με στόχο την αύξηση της σταθερότηατς της άρθρωσης και την αποτροπή νέου επεισοδείου εξάρθρωσης.
Χειρουργική Επέμβαση
Ενδείκνυται σε ασθενείς με καθ΄ έξιν εξάρθημα του ώμου ή υποκειμενική αστάθεια που τους επηρρεάζει κυρίως κατά την εκτέλεση των αθλητικών δραστηριοτήτων. Σε αυτή την ομάδα όπου τα συντηρητικά μέσα θεραπείας δεν εξασφαλίζουν ικανοποιητικό αποτέλεσμα η χειρουργική λύση αποτελεί μονόδρομο.
Ειδικότερα:
- Σε περιπτωσεις με διαταραχές μόνο του επιχείλιου χόνδρου και των συνδέσμων της άρθρωσης η αποκατάσταση γίνεται με αρθροσκοπική τεχνική συρραφής και επανακαθήλωσής τους με ειδικά συστήματα ραμμάτων (διοστικές άγκυρες). Η επέμβαση είναι γρήγορη, αναίμακτη, ασφαλής, χωρίς να απαιτείται νοσηλεία του ασθενούς και εν συνεχεία απαιτείται περίοδος εξατομικευμένης αποκατάστασης με προοδευτική φυσικοθεραπεία.
Β. Όταν η αιτία της αστάθειας του ώμου είναι μεγάλο οστικό έλλειμμα της ωμογλήνης ή αποτυχία προηγούμενου χειρουργείου, τότε η χειρουργική επέμβαση που ενδείκνυται είναι η αποκατάσταση του οστικού ελλείματος με χρήση μοσχεύματος της κορακοειδούς απόφυσης, η λεγόμενη Latarjet επέμβαση. Η περίοδος αποκατάστασης είναι ίδια με την αρθροσκοπική τεχνική επέμβασης. Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως τα ποσοστά υποτροπής εξαρθρήματος του ώμου είναι πολύ μικρότερα.
Πονάει η επέμβαση αντιμετώπισης αστάθειας του ώμου;
Στις περιπτώσεις επαναλαμβανόμενης υποτροπής της αστάθειας οριστική θεραπευτική λύση είναι η χειρουργική αντιμετώπιση. Ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς καθορίζεται και η χειρουργική τεχνική που θα απαιτηθεί, ωστόσο σε κάθε περίπτωση είναι ελάχιστα τα επίπεδα πόνου και δυσφορίας του ασθενούς .
Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης ο ασθενής υποβάλλεται σε γενική αναισθησία, ενώ στις πιο πολύπλοκες περιπτώσεις συνδυάζεται και με περιοχική αναισθησία που εξασφαλίζει ικανοποιητική ανακούφιση του πόνου τις πρώτες ημέρες μετεγχειρητικά.
Με το πέρας του εξιτηρίου χορηγούνται ήπια αναλγητικά αντιφλεγμονώδη φάρμακα για τις πρώτες ημέρες και συστήνεται πογοθεραπεία για την υποχώρηση του οιδήματος. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι ασθενείς αναφέρουν ελάχιστα επίπεδα ενόχλησης που δεν τους επηρεάζουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες.
Πόσος είναι ο χρόνος αποθεραπείας και αποκατάστασης μετά από επέμβαση για αστάθεια ή εξάρθρωση του ώμου;
Ο χρόνος αποθεραπείας και αποκατάστασης μετά από χειρουργική επέμβαση για αστάθεια του ώμου διαφέρει ανάλογα το είδος της χειρουργικής τεχνικής, την ηλικία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς. Ο χρόνος επιστροφής στις απλές καθημερινές δραστηριότητες, στην εργασία του και στην οδήγηση είναι σύντομος, ωστόσο η επάνοδος σε αθλήματα επαφής καθυστερεί σύμφωνα με τις οδηγίες του Χειρουργού Ορθοπαιδικού.
Ποιο είναι το κόστος μίας επέμβασης αστάθειας ή εξάρθρωση ώμου; Είναι προσιτές οι τιμές;
Το κόστος του χειρουργείου είναι αρκετά προσιτό και εξαρτάται από την τεχνική που θα επιλεγεί ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς και το είδος των εμφυτευμάτων που θα χρησιμοποιηθούν. Στους ασθενείς με ιδιωτική ασφάλεια καλύπτεται ανάλογα με το ασφαλιστήριο τους. Αν ενδιαφέρεστε να ενημερωθείτε σχετικά με το κόστος της επέμβασης μπορείτε να μας στείλετε μήνυμα ή να τηλεφωνήσετε στο τηλέφωνο επικοινωνίας που μπορείτε να βρείτε εδώ. Είμαστε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε απορία ή διευκρίνιση χρειάζεστε.
Συμπερασματικά
Η αστάθεια του ώμου κατατάσεται στις σοβαρές ορθοπαιδικές παθήσεις που συνοδεύονται από πόνο και περιορισμό της κινητικότητας του σκέλους γεγονός που προκαλεί σημαντικού βαθμού δυσκολίες και περιορισμούς στις καθημερινές δραστηριότητες των ασθενών. Κατά συνέπεια η αναγνώριση τέτοιων συμπτωμάτων απαιτεί την άμεση κινητοποίηση και παραπομπή σε εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό στις παθήσεις του ώμου.
Ανάλογα τη βαρύτητα του τραυματισμού καθώς και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς η θεραπευτική αποκατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί είτε συντηρητικά με φαρμακευτική αγωγή και εξατομικευμένο πρωτόκολλο φυσιοθεραπείας, είτε με χειρουργική επέμβαση. Η σωστή συνεργασία και συμμόρφωση του ασθενούς στις οδηγίες Ορθοπαιδικιύ και φυσικοθεραπευτή εξασφαλίζουν τη γρήγορη και επιτυχή αποκατάσταση του προβλήματος και ταχεία επάνοδο στις αθλητικές δραστηριότητες.
