Τι είναι η ρήξη έσω ή έξω μηνίσκου;
Η ρήξη των μηνίσκων στο γόνατο εκδηλώνεται κυρίως σε νέους ανθρώπους που αθλούνται, αλλά και σπανιότερα σε ηλικίες μεγαλύτερες των 50 ετών στα πλαίσια χρόνιας εκφύλισης. Ανατομικά, στο γόνατό μας υπάρχουν δύο ημισεληνοειδούς σχήματος δομές, ο έσω και ο έξω μηνίσκος, που βρίσκονται ανάμεσα στο μηρό και την κνήμη και ασκούν προστατευτική δράση στον αρθρικό χόνδρο αλλά ταυτόχρονα εξασφαλίζουν μεγαλύτερη σταθερότητα στην άρθρωση κατά τη διάρκεια της κίνησης.Πώς προκαλείται η ρήξη του μηνίσκου - Ποια τα βασικά αίτια;
Ως μηχανισμός κάκωσης του μηνίσκου περιγράφεται η ξαφνική άσκηση βίας όταν το γόνατο είναι λυγισμένο με ταυτόχρονη στροφή. Επίσης μπορεί να τραυματιστεί σε υπερβολικές κάμψεις και εκτάσεις του γόνατος. Η ρήξη του μηνίσκου είναι δυνατόν αν προκληθεί σε οποιαδήποτε καθημερινή δραστηριότητα όπως το γονάτισμα, ο χορός ή το κατέβασμα από τις σκάλες.Όσον αφορά νεότερες ηλικίες στους οποίους οι μηνίσκοι είναι υγιείς και ελαστικοί, η κάκωση αποτελεί μία από τις συχνότερες αθλητικές κακώσεις και συνοδεύει ένα σοβαρό τραυματισμό, συχνότερα σε αθλήματα όπως είναι το ποδόσφαιρο, το τέννις ή το σκί. Αντίθετα, στους ηλικιωμένους, όπου οι μηνίσκοι είναι εκφυλισμένοι και λιγότερο εύκαμπτοι, αρκεί μια συνήθης κίνηση χαμηλής βίας όπως για παράδειγμα το βαθύ κάθισμα ή η ξαφνική στροφή του γόνατος για να υποστούν ρήξη.
Πληθυσμιακές ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο από τραυματισμό του μηνίσκου είναι όσοι ασχολούνται με αθλήματα επαφής (π.χ. μπάσκετ, τέννις, χάντμπολ), υπέρβαροι ασθενείς, και άνθρωποι με υπερελαστικότητα. Επιδημιολογικά ο έσω μηνίσκος εμφανίζει μεγαλύτερη συχνότητα τραυματισμού από τον έξω, συχνότερα η βλάβη αφορά το οπίσθιο κέρας, ενώ τέλος η ρήξη μπορεί να είναι μερική ή πλήρης.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ρήξης μηνίσκου;
Τα συνηθέστερα συμπτώματα που εκδηλώνουν ασθενείς με τραυματισμό του μηνίσκου είναι οξύς, βασανιστικός πόνος στο πλάγιο τμήμα του γόνατος (έσω ή έξω) που γίνεται περισσότερο “ενοχλητικός” σε βαθύ κάθισμα ή στην κάμψη του γόνατος. Επιπλέον, εμφανίζουν οίδημα (πρήξιμο), αλλά και δυσκαμψία ή αδυναμία πλήρους έκτασης της άρθρωσης με αποτέλεσμα δυσκολία σε καθημερινές δραστηριότητες. Σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρεται ένα “κλείδωμα” (block) του γόνατος (λόγω παρεκτόπισης του σπασμένου κομματιού του μηνίσκου ανάμεσα στις αρθρούμενες επιφάνειες μηρού και κνήμης), ενώ μπορεί να παρατηρηθεί αίσθημα αδυναμίας του σκέλους. Σε παραμελημένες περιπτώσεις ο ασθενής κουτσαίνει καθημερινά και δυσκολεύεται να οδηγήσει, να χρησιμοποιήσει σκάλες ακόμη και να περπατήσει.Πώς γίνεται η διάγνωση του τραυματισμού;
Όταν ο ασθενής προσέρχεται με συμπτώματα τραυματισμού των μηνίσκων αρχικά λαμβάνεται λεπτομερές ιστορικό όπου αναφέρονται οι συνθήκες του τραυματισμού, καθημερινές συνήθειες, αθλητικές δραστηριότητες, παλαιότερες χειρουργικές επεμβάσεις ή ακόμη και χρόνια παθολογικά προβλήματα. Εν συνεχεία υποβάλλεται σε λεπτομερή κλινική εξέταση και δοκιμασίες για αναγνώριση των σημείων του πόνου, περιορισμού του εύρους κίνησης του γόνατος (δυσκαμψία), πρηξίματος της άρθρωσης και αποκλεισμού άλλων πιθανών αιτίων δυσχρησίας του γόνατος (π.χ. ρήξη χιαστών ή πλάγιων συνδέσμων, κάκωση επιγονατίδας). Τέλος, η διερεύνηση ολοκληρώνεται και επιβεβαιώνεται η τελική διάγνωση τις απαραίτητες απεικονιστικές εξετάσεις όπως είναι η ακτινογραφία για έλεγχο των οστικών δομών και η μαγνητική τομογραφία, όπου αναγνωρίζονται ο ακριβής τύπος της ρήξης, η έκτασή της, επιπλέον συνοδές βλάβες του χόνδρου ή των συνδέσμων του γόνατος και έτσι καθορίζεται το πρωτόκολλο θεραπείας.Ποιές είναι οι θεραπευτικές επιλογές; Ποια η κατάλληλη θεραπεία για αντιμετώπιση και άμεση αποκατάσταση;
Στις περιπτώσεις των απλών ρήξεων που ο ασθενής εκδηλώνει μόνο περιστασιακά ήπιο πόνο χωρίς να παρεμποδίζεται η κίνηση του γόνατος και χωρίς να δυσχεραίνονται οι καθημερινές δραστηριότητες προτείνεται η συντηρητική αντιμετώπιση και συνήθως μετά από σύντομο διάστημα υπάρχει πλήρης ανακούφιση. Ειδικότερα, τα πιο συχνά μέσα αντιμετώπισης είναι η τοποθέτηση ψυχρών επιθεμάτων (παγοθεραπεία) στην πάσχουσα περιοχή για υποχώρηση του οιδήματος, η αποφόρτιση του γόνατος στη βάδιση με πατερίτσες, η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής (αντιφλεγμονώδη, αναλγητικά), καθώς επίσης και η έναρξη εξατομικευμένου πρωτοκόλλου φυσικοθεραπείας και μυικής ενδυνάμωσης.Αντίθετα, στους νέους ασθενείς όπου οι μηνίσκοι έχουν μεγάλη επουλωτική ικανότητα, καθώς και στις περιπτώσεις των σύνθετων εκτεταμένων ρήξεων που οι ασθενείς “κουτσαίνουν” κατά τη βάδιση και έχουν συνεχή πόνο ακόμη και κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου έχει απόλυτη ένδειξη η χειρουργική – αρθροσκοπική αποκατάσταση. Ειδικότερα, ανάλογα με το είδος τη ρήξης, την ηλικία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ασθενούς πραγματοποιείται είτε συρραφή του μηνίσκου, είτε αφαίρεση ενός μικρού τμήματός του ώστε να επανέλθει πλήρως και σε σύντομο χρονικό διάστημα σε όλες τις δραστηριότητές του. Η διαδικασία της χειρουργικής επέμβασης γίνεται αρθροσκοπικά μέσω 2 μικρών οπών από όπου εισάγονται η κάμερα για άμεση όραση της άρθρωσης και τα αρθροσκοπικά μικροεργαλεία. Ο χρόνος του χειρουργείου κυμαίνεται από 30 έως 90 λεπτά, δεν υπάρχει απώλεια αίματος, συνοδεύεται από ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο και ο ασθενής δύναται να εξέλθει από την κλινική 1 ώρα μετά την ολοκλήρωση της επέμβασης. Μετεγχειρητικά, χορηγούνται ήπια αναλγητικά, παγοθεραπεία και δίνεται πρόγραμμα ασκήσεων για μυική ενδυνάμωση της περιοχής.